Otaczająca nas technologia jest coraz bardziej zaawansowana i w znacznym stopniu ułatwia wykonywanie drobnych codziennych czynności. Nie inaczej jest w dziedzinie ogrzewania – pellet jako paliwo oznaczające czystość, komfort i ekologię jest coraz popularniejszy. To zrozumiałe, że nie chcemy spędzać zimowych dni na żmudnym i męczącym dokładaniu do tradycyjnych pieców, tracić czasu na przygotowanie i sezonowanie drewna czy zwożenie węgla. Potrzebujemy automatyzacji ogrzewania domu, obsługi ograniczonej do minimum oraz prostych, sprawdzonych i ekologicznych rozwiązań.
Do kotłów na paliwa stałe, palniki najczęściej montuje się w drzwiczki. Przy kotłach na ekogroszek, palnik pelletowy umieszczany jest z boku, w miejscu, gdzie poprzednio znajdował się palnik retortowy. Obok kotła stawia się zasobnik na pellet, a całość łączy podajnikiem. Pracą palnika, kotła i dużej części instalacji zarządza sterowanie palnika. Co ważne, instalując palnik na pellet, użytkownicy domowych kotłowni nie pozbawiają się możliwości awaryjnego opalania drewnem na ruszcie tradycyjnym. Możliwe jest też zmodernizowanie niektórych kotłów gazowych i olejowych pod kątem spalania pelletu. Istotne jest, aby miały zamkniętą komorę spalania, pozwalającą na okresowe gromadzenie popiołu.
Na co zwrócić uwagę, wybierając urządzenie na pellet?
Palnik jest sercem każdego kotła na pellet. To jego konstrukcja wpływa na jakość użytkowania. Pierwszym aspektem jest autoczyszczenie palnika. Na rynku jest szereg rozwiązań, które dedykowane są do bardzo dobrej jakości pelletu, gdyż nie mają wbudowanego mechanizmu czyszczenia rusztu. Są one na ogół tańsze w zakupie, jednak w takim przypadku należy pamiętać o korzystaniu wyłącznie z pelletu certyfikowanego wysokiej jakości. W przeciwnym razie czyszczenie urządzenia będzie o wiele częstsze, niż deklaruje producent.
Większość palników ma jednak wspomniane autoczyszczenie, a skuteczne czyszczenie palnika pozwala na zwiększenie stopnia bezobsługowości palnika. Dzięki temu możemy też pozwolić sobie na zakup pelletu odrobinę tańszego, bez certyfikatów, za to z lokalnej, niewielkiej wytwórni. Przy wyborze urządzenia należy kierować się też wygodą późniejszej konserwacji urządzenia, np. czy jest łatwy dostęp do kluczowych podzespołów. Warto poznać również aspekty techniczne występujące w budowie palników pelletowych różnych producentów, które wpływają na wygodę użytkowania.
Palniki ze względu na ruszt możemy podzielić na palnik:
- ze stałym rusztem i tzw. zgarniaczem popiołu,
- z ruchomym rusztem – płaskim lub schodkowym,
- z rusztem obrotowym.
Jak widać, konstrukcji jest wiele, jednak niezależnie od sposobu czyszczenia palnika, zadaniem użytkownika jest okresowa kontrola jego czystości i wybranie popiołu. Drugim ważnym aspektem jest eksploatacja palnika. Palniki pelletowe posiadają zapalarkę (zwaną też czasem grzałką), którą rozpala się niewielką dawkę pelletu za pomocą gorącego powietrza. Zapalarki w większości są ceramiczne i po jakimś czasie, podobnie jak zwykła żarówka, przepalają się. W niektórych palnikach wymiana tego elementu pociąga za sobą konieczność wezwania autoryzowanego serwisu lub demontaż wielu podzespołów urządzenia. Są jednak urządzenia, w których wymiana zapalarki została bardzo dobrze przemyślana i nie wymaga użycia żadnych narzędzi. Takie rozwiązania stosuje firma Eco-palnik we wszystkich seriach palników, w tym najnowszej konstrukcji palnika VIP.
Trzecim kluczowym elementem jest bezpieczeństwo. W układach podawania paliwa fragment wykonany jest z rury spiro, która w przypadku awarii topi się pod wpływem wysokich temperatur. Jest to jednak ostateczne zabezpieczenie przed pożarem. Warto zwrócić uwagę, czy urządzenie ma zamontowany czujnik temperatury palnika lub termik mechaniczny, który w razie przekroczenia określonej temperatury, automatycznie wyłącza całe urządzenie. Istotnym punktem jest mechaniczne zabezpieczenie przed cofaniem się płomienia. Stosowane są tzw. dozowniki celkowe zwane celkami, które stanowią skuteczną ochronę – znane są i stosowane powszechnie w przemyśle drzewnym.
Innym sposobem mechanicznego zabezpieczenia na drodze podawania paliwa jest klapka przeciwpożarowa, która zapobiega cofaniu się płomienia. Przepuszcza ona paliwo w dół, ale nie przepuszcza ognia i gazów do góry. Wiele z nich wymaga jednak regulacji i konserwacji, choć na rynku pojawiły się również innowacyjne rozwiązania klap zupełnie bezobsługowych – opartych o działania grawitacji. Wydawałoby się, że jest to dość podstawowe, można powiedzieć – obowiązkowe zabezpieczenie, jednak nie wszystkie dostępne na rynku konstrukcje mają taką klapkę czy celkę i warto sprawdzić to przed zakupem palnika.
O wydajności palników pelletowych świadczy ich zastosowanie w budynkach o dużo większym zapotrzebowaniu na ciepło niż domy jednorodzinne. Hale przemysłowe, budynki miejskie, zakłady pracy czy spółdzielnie mieszkaniowe coraz częściej automatyzują kotłownie, by zaoszczędzić na kosztach obsługi, a palnik pelletowy zapewnia niemal tę samą wygodę, co gaz i olej. Przede wszystkim jednak zakup pelletu jest bardziej opłacalny niż kupno oleju czy gazu. Pamiętać trzeba, że przeprowadzając zmianę w układach zamkniętych podlegających Urzędowi Dozoru Technicznego, należy przejść procedurę modernizacji. Zgodnie z przepisami prawa takie modernizacje można wykonywać obecnie do mocy 300 kW.
Jak dobrać moc urządzenia?
Moc palnika na pellet dobieramy do zapotrzebowania obiektu na ciepło. Można ją oszacować po dotychczasowym średnim zużyciu opału, np. węgla czy oleju. Jeśli nie dysponujemy takimi danymi, to sugerujemy się wielkością powierzchni do ogrzania i sposobem ocieplenia budynku. Zaletą palników na pellet jest ich precyzyjny sposób działania poprzez płynny sposób regulacji podawania paliwa i modulację pracy. Mogą się dowolnie włączać i wyłączać, produkując tylko tyle ciepła, ile w danym momencie potrzebuje instalacja. W przeciwieństwie do kotłów retortowych, nie ma potrzeby ciągłej pracy palników na pellet, dzięki czemu oszczędzamy na wytworzonej energii.
Montaż palnika nie jest skomplikowany, jednak warto powierzyć go specjalistom. Odpowiednio przeszkoleni przez producenta instalatorzy fachowo zainstalują palnik oraz dobiorą odpowiednie parametry spalania. Właściwa regulacja pozwoli na efektywne spalanie, jeszcze lepiej chroniąc środowisko naturalne. Modernizacja kotłowni przynosi bardzo dużą wygodę dla użytkownika – palnik sam pracuje, zapewniając ciepło domownikom i czystość w kotłowni.
autor: Wiesław Skiepko, właściciel i główny konstruktor firmy Eco-palnik.
